As afumadoras de sardiña
O AFUMADO é unha técnica de conservación do peixe, que en Muros se desenvolveu dun xeito particular e chegou a ser un oficio significativo durante unha longa etapa da súa historia, aínda que hoxe xa está desaparecido. Coa descrición deste oficio queremos agradecer e honrar a unha muller, Dona Mª Socorro Leal, que nos deixou fai uns anos, mais denantes explicounos nun vídeo como era o oficio das AFUMADORAS DE SARDIÑA DE MUROS, oficio que súa nai exerceu durante toda a súa vida.
Ían mercar a sardiña as mulleres que se dedicaban ao seu afumado
A pesca artesanal máis salientable en Muros foi O XEITO, que se podía practicar dende as canoas muradáns, embarcacións para 2 ou 3 persoas, ou dende as lanchas xeiteiras, para 5. Nas xeiteiras a faena comezaba ás cinco ou seis da tarde, retornando ao peirao cara á mañá. Onde ían mercar a sardiña as mulleres que se dedicaban ao seu afumado, entre as que se atopaba señora María da Ghabacha.
Parte da colleita da sardiña, especialmente a pescada a partir do mes de outubro, cando teñen menos graxa, era afumada.
Para afumar a sardiña, seguindo a técnica empregada en Muros, debemos realizar os seguintes pasos:
ESTRIPAR a sardiña, sácanselle as maghas ou tripas polo ano, sen romper o bandullo.
POÑELAS EN SALMOIRA, meténdoas nun PÍO, onde se preparou a salmoira con auga do mar e sal, (dez caldeiros de auga e cinco quilos de sal). O peixe déixase na salmoira unhas sete horas.
ENVARAR a sardiña, empregando varas de loureiro. Atravesándoas dende as galadas á boca.
COLGAR AS VARAS NA PARRUMEIRA, unha grella feita con paus de loureiro e corda.
AFUMAR a sardiña, acendendo un ou máis lumes na lareira con madeira de carballo e un pouco de loureiro, pois esta madeira tingue de escuro o peixe. Conforme os peixes da parte baixa da parrumeira van secando, múdanse polos de máis arriba ata conseguir o afumado desexado.
A maior parte da sardiña afumada vendíase para mandar fóra.